Het is nog geen net geen tien jaar geleden dat ik het boek “De permanente oliecrisis” als cadeau voor Sinterklaas mocht uitpakken. In het boek beschrijven Willem Middelkoop en Rembrandt Koppelaar de gevolgen van olieprijzen boven de $100 per vat. En dat was nog maar het begin.
Peakoil
Ten tijde van de uitkomst van het boek, waarin veel feitelijke informatie werd onderbouwd bracht een scenario van enorme schaarste. Het fenomeen ‘peak oil’ werd ook in Nederland een begrip. Een onderwerp op verjaardagen en feestjes. De gedachte en aannames van de heren waren, hoewel enigszins zwaar aangezet in mijn opinie, helemaal zo gek nog niet. We leven immers met een maar groeiend aantal mensen op deze planeet.
Schaarste
We zijn voor meerdere dingen afhankelijk aan het worden van de energiebronnen die onze aardbol heeft te bieden. Dit geldt ook voor metalen en vooral voor voeding. Schaarste is, tot wij innovatief en duurzaam genoeg zijn, een onvermijdelijke eindbestemming. In dat zelfde jaar schreef een analist van Goldman Sachs dat olieprijzen makkelijk de $150 per vat konden overstijgen. De analist sprak de verwachting uit dat olie in 2010 waarschijnlijk 200 dollar zou kosten.
Gunstig voor consument
Gelukkig voor de wereldwijde economie heeft deze prijsexplosie niet plaats gehad. Het zo moeizame herstel van de economie na de diverse crises heeft meer baat bij een olieprijs die een stuk lager is. Zo blijft er bij een olieprijs rond de $40 voor iedere Amerikaanse consument op jaarbasis zo’n 750 dollar over om te besteden aan andere goederen. Natuurlijk zijn er in datzelfde land nieuwe schalie-producerende oliebedrijven die bij deze prijs verlies maken, maar per saldo is het voor de Amerikaanse economie goed nieuws.
Van $200 naar $20
Toch heeft diezelfde zakenbank recentelijk haar verwachting verlaagd naar $20 per vat. En die prijzen kunnen makkelijk langer aanhouden. Ik kan mij voorstellen dat, wanneer u belegt in aandelen Royal Dutch Shell, u behoorlijk zenuwachtig aan het worden is. De historisch gemiddelde olieprijs is ongeveer $45 dollar per vat. Mij hoort u niet ontkennen dat $20 niet mogelijk is. Vooraf heb ik 40 dollar zelfs een ongeloofwaardige notering gevonden. Toch ligt de waarheid ergens op een niveau dat hoger is dan de prijs van dit moment.
Opec rules
Heeft de daling met de vraagvermindering te maken? Het antwoord hierop is: “nee!” Heeft dit met overproductie te maken. “Ja”. Bovendien gaat hier om pokerspel op hoog niveau van producerende landen die meer marktaandeel wensen en die nieuwe alternatieve energiebronnen uit de markt willen stoten. Zij zijn aardig op weg. Momenteel is windenergie, zonne-energie, waterkrachtenergie niet rendabel. Nu de schalie-industrie nog en we zijn weer in een situatie waarin de Opec de belangrijkste speler is die met een draai aan de kraan bepaalt of er meer of minder op de markt komt.
Koop oliebedrijven
In een fase waarin beleggers naar mijn mening niet meer nadenken luidt mijn advies: koop (olie)bedrijven met een sterke balans en die met een relatief goedkope kostprijs per vat produceren. Ze zijn er voldoende. Uiteindelijk wordt olie, zoals in het boek beschreven, een schaarste product en zal oliewinning duurder gaan worden. Zeker nu de investeringen wereldwijd zijn gedecimeerd.