Ik heb het in eerdere columns meerdere keren aangehaald, de sleutel voor de oplossing van de Europese kredietcrisis lag, ligt en blijft in handen van de politiek.In het bijzonder zullen zij de komende tijd een brug moeten slaan naar de weg die voor economisch herstel kan gaan zorgen.
Tot
nu toe hebben de politieke vertegenwoordigers hun uiterste best gedaan om de
term “struisvogelpolitiek” alle eer aan te doen. In de hoop dat de bui wel over
zou waaien heeft men beslissingen over lokaal gevoelig liggende onderwerpen,
die vroegen om het uit handen geven van soevereiniteit, eindeloos voor zich uit
geschoven.
Met
het voortzetten van de huidige aanpak zal de strop alleen maar steviger om de
nek van de economie worden getrokken met als resultaat dat we tot in lengte van
dagen met de negatieve gevolgen hiervan zullen blijven worden geconfronteerd. De
president van de ECB, Mario Draghi, heeft zich de laatste maanden met grote
regelmaat in krasse bewoordingen uitgesproken over het bijeen houden van de eurozone. Hiervoor
zegt hij ongelimiteerd geld te willen vrijmaken, wat het uiteindelijk ook zou
mogen gaan kosten.
Vooralsnog
staat de ECB alleen, tot op heden heeft de politiek op geen enkele wijze een
vervolg gegeven aan deze intenties. De
oplossingen voor het probleem zijn genoegzaam bekend en relatief simpel. Deze
zullen echter grote gevolgen hebben op het zelfbestuur binnen de landen van de eurozone. En daar wringt nu juist de schoen want dit ligt bijzonder gevoelig
bij de achterban.
Op
een rij de belangrijkste maatregelen die naar mijn idee genomen zouden moeten
worden:
- Loslaten
van de 3% begrotingstekort eis;
Door vast te blijven houden aan die 3%
pleeg je zelfmoord op de lokale economieën van de in problemen geraakte landen
en uiteindelijk creëer je je eigen dominospel. Je kunt een citroen per slot van
rekening maar één keer uitknijpen. Stel een meerjarenplan op waarin
geleidelijk wordt toegewerkt naar een 3% begrotingstekort. Hiermee wordt ook een positief signaal
afgegeven aan de bevolking, waardoor de sociale onrust zal afnemen en er meer
begrip voor de situatie zal worden gecreëerd. Vooral in het Duitsland van Angela
Merkel was de weerstand groot maar onder druk van de oppositie (SPD) en de
verslechterende Duitse economie lijkt daar langzaam verandering in te gaan
komen.
- Fiscale
Unie en Eurobonds;
Door gezamenlijk de kapitaalmarkt te
betreden zal bij speculanten de wind uit de zeilen worden genomen. Er dienen
wel goede afspraken te worden gemaakt over het doorgeven van deze gelden naar
de individuele landen. Men zou bijvoorbeeld kunnen overgaan tot een
opslagpremie als een partner in de Eurozone zich niet aan de gemaakte afspraken
houdt.
Op dit moment is nog een veelgehoord
bezwaar van de sterkere landen uit de Eurozone dat men gemiddeld 1.5% tot 2%
meer zou moeten gaat betalen voor hun obligaties dan zij vandaag de dag doen. Daar
vergeet men gemakshalve bij aan te melden dat door de schuldencrisis en de
dientengevolge grote vraag van institutionele beleggers naar “kwaliteitspapier”,
de effectieve rendementen op deze staatsleningen naar extreem lage niveaus zijn
gedaald.
De ECB heeft gezegd staatsobligaties
op te kopen van landen waarvan de rente op staatsobligaties onder druk zijn
komen te staan. Eén van de voorwaarden daarvoor is echter dat het betreffende
land officieel een steunaanvraag moet doen. Spanje heeft dit vooralsnog niet
gedaan en onder de huidige eisen (lees Grieks model) van Brussel zullen ze dit
naar mijn mening ook niet gaan doen.
Pokeren op hoog niveau heet dat!
De Bankenunie zou de regelgevende
instantie moeten worden met beslissingsbevoegdheid voor alle staten die lid
zijn van de Europese Monetaire Unie. Daarbij dient zij de mogelijkheid te
hebben om hulp uit het ESM (Europees Stabiliteits Mechanisme) direct aan
noodlijdende instellingen te bieden in plaats van de verantwoordelijkheid voor
gehele landen met hun gezamenlijke economie te nemen. Voorts dient er een fusie
van alle depositogarantiestelsels in Europa te worden gerealiseerd.
Oplossing voor de eurocrisis?
Het probleem is echter dat het
doorvoeren van twee van de drie maatregelen (op het loslaten van de 3% eis na)
veel tijd zullen gaan vergen. Er zal nu op politiek niveau moeten
worden doorgepakt om het tij te keren. Met het vele geld dat er tot nu toe is
ingepompt heeft men schijnzekerheid gecreëerd en waarschijnlijk een groot
aantal banken van de ondergang gered.
Het resultaat is een volledig in het
slot gegooide kapitaalmarkt waar heel veel geld aan de zijlijn ligt te wachten
tot het moment dat er iets mee gedaan kan gaan worden. Maar zoals een oud beursgezegde luidt; “vertrouwen komt te voet en gaat te paard”. De effectenmarkten zijn de laatste
tijd met vallen en opstaan vooruitgelopen op een spoedig einde van de crisis
maar daarvoor lijkt het mij nog iets te vroeg, de tijd zal het ons leren.