Wie een aantal jaren geleden had voorspeld dat in 2012 zelfs de meest verstokte aandelenbelegger iedere morgen als eerste de rentestanden binnen de Eurozone zou checken, was in een dwangbuis afgevoerd en van de betreffende persoon hadden we waarschijnlijk daarna weinig meer vernomen.Beleggen in obligaties werd in het verleden vergeleken met het kijken naar groeiend gras, het duurde eindeloos en het resultaat was van tevoren al bekend.
Dat is vandaag de dag dus allemaal wel even anders,
wereldwijd worden de financiële markten volledig gedomineerd door de ontwikkelingen
in de Europese rentes. Effectieve rendementen van Spaanse en Italiaanse
staatsleningen verschieten sneller van kleur dan de gemiddelde duur van een
pitstop in de Formule1.
Politieke besluiteloosheid
De financiële markten staan letterlijk verstijfd door
stress, grotendeels veroorzaakt door de besluiteloosheid, mede ingegeven door lokale
politieke belangen, van onze Europese “leiders”. Keer op keer blijkt dat er pas actie wordt ondernomen als
ze met de rug tegen de muur staan. En dan nog wordt het blikje verder de steeg ingetrapt.
Op zich is dit allemaal betrekkelijk eenvoudig te
verklaren, de lokale politici bevinden zich al geruime tijd in een uiterst
oncomfortabele spagaat. Aan de ene kant dient men te voldoen aan de door Brussel
opgestelde eisen, waarvan een maximaal begrotingstekort van 3% de belangrijkste
is. Aan de andere kant wil men het electoraat niet tegen zich in het harnas
jagen, want voor je het weet zijn er weer verkiezingen.
Hier wringt dus de schoen. Om aan de Brusselse eisen te
voldoen, dient men strenge bezuinigingen door te voeren en daar kun je zomaar
door de kiezer voor worden afgestraft. Ik heb overigens nooit geloofd in de aannames zoals ze
twee jaar geleden al bij de aanvang van het “Griekse” drama werden
voorgeschoteld. In tijden van economische teruggang werkt bezuinigen alleen
maar verdere teruggang in de hand.
LTRO's
De ECB doet, binnen het beperkte mandaat dat ze heeft,
haar uiterste best om de machine draaiende te houden door op cruciale momenten
als opkoper van perifere Staatsobligaties op te treden. Ook heeft de ECB met het uitgeven van twee “Long Term
Refinancing Operation” tranches voor ongeveer 1.000 miljard euro geld geleend
aan de Europese banken tegen een rentevergoeding van 1% en een looptijd van 3
jaar.
Hierdoor kregen de banken met de financiële markten in
haar kielzog weer wat lucht. Zeker Italiaanse en Spaanse banken konden met dit “bijna
gratis” geld het eigen Staatspapier kopen in dezelfde looptijd met een mooie 3%
rentemarge. Dit alles onder het motto “je kunt maar 1 keer dood gaan".
Voor andere banken waren de LTRO’s het alternatief om niet,
de voor financiële instellingen zo goed als ontoegankelijk geworden
kapitaalmarkt, op te moeten voor haar funding. Institutionele beleggers staan in deze onzekere tijden
namelijk niet te trappelen om zonder onderpand geld aan banken te verstrekken. Alleen banken met een behoorlijke backing (lees AAA
achterland) kunnen bij tijd en wijle nog de neus aan het kapitaalmarktvenster
drukken.
Hoe nu verder?
Als eerste zal de
politiek ervan doordrongen moeten raken dat de huidige aanpak van de crisis
niet werkt en men eenheid en daadkracht moet gaan uitstralen. Dit is geen eenvoudige opdracht want zoals al gezegd zal men
dan over de eigen lokale politiek heen moeten kijken en dat kan leiden tot een
Grieks scenario. Daar lijken de politici liever op het pluche van een failliete
boedel te zitten in plaats van het volk ervan te overtuigen om met vereende
krachten het tij trachten te doen keren.
Voorlopig blijven
obligaties dus de gemoederen bezig houden en daarmee de richting van de financiële
markten bepalen.